Dywany i wykładziny dywanowe są często elementem wystroju naszych wnętrz, to rozwiązania ładne, estetyczne i bardzo wygodne. Dzięki dywanom nie musimy stąpać bezpośrednio po zimnej podłodze, dlatego doceniamy je w sypialniach i salonach, a ich różnorodny wygląd pozwala na urządzenie ciekawych wnętrz. Jednak jak wszystko w naszym domu, także dywany mogą się zaplamić, zabrudzić czy brzydko pachnieć, dobrze jest wiedzieć co zrobić w takiej sytuacji. W poniższym tekście zaprezentujemy zestaw metod czyszczenia i prania dywanu, które możemy stosować samodzielnie w domu. Spis treści1 Jak przygotować dywan do czyszczenia?2 Domowe sposoby czyszczenia Czyszczenie dywanu sodą Jak wyczyścić dywan octem i wodą? Nagła plama na dywanie – co robić?3 Samodzielne pranie dywanu środkami Jak wyczyścić dywan na sucho za pomocą detergentów? Pianowe środki do prania dywanów4 Pranie dywanu odkurzaczem Odkurzacz Odkurzacze z funkcją czyszczenia parowego5 Jak wyprać dywan za pomocą myjki ciśnieniowej?6 Pranie dywanu w pralce7 Jak suszyć dywan po praniu? Jak przygotować dywan do czyszczenia? Dywan który chcemy wyczyścić powinien być do tego wstępnie przygotowany. Jeżeli mamy w planach pranie całego dywanu to najlepszym wyjściem będzie wytrzepanie dywanu. Jeśli nie mamy takiej możliwości, ponieważ na dywanie stoją ciężkie meble, lub mamy do czynienia z wykładziną dywanową przytwierdzoną listwami, powinniśmy go bardzo dokładnie odkurzyć. Dzięki temu pozbędziemy się z dywanu luźnych zabrudzeń, powierzchownego kurzu, piachu, okruchów i tym podobnych. Poprawi to efekt czyszczenia, ponieważ środki czystości nie będą reagować z zabrudzeniami znajdującymi się w wierzchniej warstwie dywanu, więc będą mogły lepiej walczyć z głębszym brudem. Pamiętajmy też, że dywan powinniśmy trzepać i dokładnie odkurzać regularnie, dzięki temu dłużej zachowa on czystość. Brud jaki osiada na dywanie jest wcierany do jego wnętrza przez używanie, dzięki regularnemu sprzątaniu, nie pozwolimy mu na głębokie wchłonięcie. Odkurzanie przed czyszczeniem nie jest zalecane jedynie w przypadku świeżych, mokrych plam, z napojów czy posiłków. Odkurzacz mógłby rozmazać i wetrzeć plamy głębiej, czyniąc je trudniejsze do i gdzie położyć dywan w domu? Domowe sposoby czyszczenia dywanów By wyczyścić dywan nie zawsze trzeba sięgać po specjalistyczne środki chemiczne czy wyrafinowane urządzenia AGD, często wystarczy zaczerpnąć wiedzy ze skarbnicy sposobów naszych babć i dziadków. Na wiele problemów z czystością dywanu świetną odpowiedzią są substancje które wielu z nas ma w domach. Czyszczenie dywanu sodą oczyszczoną Soda oczyszczona to jeden z najlepszych sposobów na czyszczenie dywanu sposobami domowymi, ma ona kilka zastosowań. W zależności od sposobu użycia będzie mogła zwalczać brzydki zapach, wywabiać plamy, lub odświeżać cały dywan. Jeżeli nasz dywan wydziela nieprzyjemny zapach, możemy uratować go przed wyrzuceniem za pomocą suchej sody oczyszczonej. Wystarczy rozsypać proszek regularnie na całej powierzchni dywanu i pozostawić na godzinę, po czym odkurzyć. Soda powinna wchłonąć cząsteczki zapachowe, a dywan ponownie stać się zdatnym do użytku w domu. W podobny sposób można wyprać dywan na sucho, jednak po rozsypaniu sody należy wetrzeć ją w dywan za pomocą suchej szczotki (najlepsze będą szczotki ryżowe, z twardym włosiem) i pozostawić na całą noc, soda powinna połączyć się z zabrudzeniami i wyciągnąć je z włókien dywanu, po odkurzeniu dywan będzie wyraźnie czystszy. Soda oczyszczona to też dobry sposób na zaplamienia na dywanie. Jeżeli mamy do czynienia ze świeżą, jeszcze wilgotną plamą, wówczas wystarczy posypać ją dość grubą jej warstwą. Wchłonie ona wilgoć wraz z cząstkami powodującymi przebarwienia. Jeśli chcemy usunąć starą, zaschniętą plamę, wystarczy wykonać z sody pastę, przez dodanie do niej niewielkiej ilości wody. Tak przygotowaną pastę nakładamy na plamę pod włos dywanu i czekamy do wyschnięcia, wówczas podobnie jak wcześniej, należy miejsce odkurzyć. W przypadku gdy plama dalej jest widoczna operację można powtarzać. Jak wyczyścić dywan octem i wodą? Większość osób zajmujących się domem wie, że ocet to niezastąpiony środek czyszczący, co prawda nieprzyjemnie pachnie, ale świetnie radzi sobie z zaschniętym brudem, nawet tak uciążliwym jak w piekarnikach czy innymi zapachami. Ocet można zastosować też do czyszczenia dywanu. Jeśli chcemy wyprać dywan w całości potrzebny nam będzie butelka z dyfuzorem (spryskiwaczem, można użyć pustej butelki po innych środkach czystości, takich jak płyn do szyb), do której wlejemy roztwór powstały z: 1 szklanki wody, ½ szklanki octu, dwóch łyżek sody oczyszczonej. Następnie należy spryskać cały dywan i zostawić go do wyschnięcia, najlepiej na całą noc, pamiętając przy tym o zapewnieniu dobrej wentylacji, ponieważ ocet będzie musiał wyparować. Następnie dywan należy odkurzyć. Ocet parując „zabierze ze sobą” inne cząsteczki zapachowe, a wcześniej rozpuści brud, który połączy się z sodą i zostanie usunięty przez odkurzacz. Jest to sposób skuteczniejszy od użycia samej sody. Powyższy roztwór zadziała też dobrze na zaschnięte plamy, wówczas można wetrzeć go w plamę za pomocą gąbki lub szczotki. Jeżeli nie posiadamy butelki ze spryskiwaczem możemy nałożyć ten roztwór za pomocą gąbki czy ścierki. Na plamy dobrze zadziała też połączenie bez sody, czyli wyłącznie woda z octem, jednak w takim wymagane jest szorowanie plamy, co może uszkodzić słabszej jakości dywany. Nagła plama na dywanie – co robić? Plama na dywanie może powstać bardzo łatwo, wystarczy chwila nieuwagi i kubek z kawą, kieliszek z winem, ociekający sosem kotlet czy talerz zupy lądują na podłodze i tworzą kłopotliwe zabrudzenie. W takich sytuacjach nie należy panikować, a spokojnie zastosować domowe sposoby na wyczyszczenia plam z dywanu. Jeśli mamy do czynienia z plamą z substancji płynnej, wówczas w pierwszym kroku musimy pozbyć się jego nadmiaru. Najlepszym sposobem na to jest położenie na plamie ręczników papierowych. Dla polepszenia efektu można ręcznik przykładać delikatnie miejsce przy miejscu, jednak należy pamiętać by plamy nie pocierać, ponieważ utrudni to pozbycie się jej. Gdy plama jest już wstępnie osuszona, wówczas należy posypać plamę pochłaniającym proszkiem, czyli sodą oczyszczoną, talkiem albo mąką ziemniaczaną, po wyschnięciu należy wyczesać dywan ostrą szczotką i odkurzyć. Każda z tych substancji sprawdzi się nieźle przy każdego rodzaju plamie, jednak talk i skrobia ziemniaczana będą bardziej skuteczne w przypadku plam tłustych, na przykład z jedzenia, a soda oczyszczona lepiej sprawdzi się przy czerwonym winie, kawie czy herbacie. Talk dobrze radzi sobie też z plamami z czekolady, a soda oczyszczona powinna poradzić sobie z zabrudzeniem z farby do włosów. Jeżeli na dywan wylało nam się wino, to szkody może zredukować polanie plamy wodą gazowaną, a dopiero następnie przeprowadzenie wcześniej opisanej procedury prania. Plamy z lakierów, na przykład do paznokci, dobrze zmiękcza wazelina, dzięki czemu można usunąć je szczotką. Plamy z błota zwykle wystarczy wysuszyć i odkurzyć. Trudne mogą wydawać się też plamy z wosku, jednak usuwa się je dość łatwo, wystarczy położyć na niej bawełnianą ścierkę i delikatnie podgrzewać ją żelazkiem, tak by wosk wsiąkł w materiał. Samodzielne pranie dywanu środkami chemicznymi Domowe sposoby bywają skuteczne, jednak na rynku istnieje wiele specjalistycznych detergentów przeznaczonych do prania i czyszczenia dywanów. Mają one zwykle nieco większą skuteczność od domowych sposobów, ale mogą powodować alergie czy być szkodliwe dla materiału dywanu. Wybierając środek chemiczny do prania dywanu powinniśmy więc sprawdzić czy przeznaczony jest on do materiału z jakiego wykonany jest nasz dywan, oraz sprawdzić jego działanie na niewielkim skrawku dywanu. Jak wyczyścić dywan na sucho za pomocą detergentów? Metoda ta jest niezwykle prosta i bardzo przypomina wcześniej opisany sposób z czyszczeniem dywanu za pomocą suchej sody oczyszczonej, z tą różnicą, że środków tych nie trzeba wcierać w dywan. Wystarczy proszek rozsypać równo na wytrzepanym lub odkurzonym dywanie, odczekać czas jaki zaleca producent nie chodząc po dywanie (zwykle wynosi on minimum godzinę) i całość odkurzyć. Środki do prania na sucho nie sprawdzą się w przypadku dywanów z długim włosiem, takich jak dywany typu shaggy, ponieważ proszek osiądzie na powierzchni i nie zadziała na głębsze warstwy, w których zbiera się najwięcej brudu. Powinniśmy być też ostrożni w przypadku dywanów wykonanych z delikatnych, naturalnych materiałów, ponieważ środki do prania na sucho bywają dość agresywne i zastosowanie ich na delikatne włókna może doprowadzić do ich uszkodzenia. Pianowe środki do prania dywanów Detergenty które służą do prania dywanów za pomocą piany to druga kategoria tego typu środków, są one bardziej uniwersalne, jednak zwykle są bardziej pracochłonne. Środki pianowe można podzielić na dwie kategorie: pianki do prania dywanów, szampony do prania dywanów. Pianki do dywanów służą przeważnie do mniejszych modeli, jednak ich użycie jest niemal tak proste jak użycie proszków. Pianki sprzedawane są w pojemnikach pod ciśnieniem, wystarczy pianką równomiernie spryskać dywan, rozprowadzić go za pomocą szczotki i zostawić do pełnego wyschnięcia, po czym całość odkurzyć. Pojedyncza puszka powinna wystarczyć na niewielki dywan, dlatego jeżeli zdecydujemy się na stosowanie tej metody na dużych powierzchniach, powinniśmy wykonywać go etapami. Szampony do prania dywanów są to z kolei proszki lub płyny do tworzenia roztworów z wodą. Jeżeli planujemy ręczne pranie dywanu, wówczas powinniśmy wybrać szampony przeznaczony do prania mechanicznego. Jest to najpopularniejszy typ, właśnie tego typu proszki zwykle sprzedawane są w popularnych sklepach, jednak warto zwrócić uwagę czy nie kupujemy szamponu do prania maszynowego czy substancji przeznaczonej do metody szamponowania, który może nie spełnić swojej roli przy praniu ręcznym. Pianę z szamponu do prania dywanów tworzy się poprzez wymieszanie go z wodą, zgodnie z proporcjami podanymi przez producenta na opakowaniu i stopniem zabrudzenia czyszczonej powierzchni. Następnie należy intensywnie mieszać roztwór aż do jego silnego spienienia. Pianę nanosimy na dywan, uważając by go nie przemoczyć i szorujemy za pomocą szczotek lub gąbek. Delikatne dywany lepiej zniosą czyszczenie szczotką, te wykonane z mocniejszych włókien można wyczyścić twardą szczotką. Po wyszorowaniu należy zostawić dywan do wyschnięcia i odkurzyć. Pranie dywanu odkurzaczem czyszczącym Współcześnie coraz łatwiej dostępne są odkurzacze z funkcją czyszczenia na mokro, często można za ich pomocą odkurzać także na sucho i wiele osób wybiera właśnie takie modele do utrzymania porządku w domu, doceniając ich uniwersalność. Jeżeli posiadamy tego typu urządzenie możemy z powodzeniem wyprać za jego pomocą dywan. Spotkać można urządzenia dwóch typów: odkurzacze piorące, odkurzacze z funkcją czyszczenia parowego. Odkurzacz piorący Odkurzacze piorące są zdecydowanie popularniejsze, ponieważ łatwo przekształca się je w zwykłe odkurzacze do prania na sucho. Zwykle zmiana tego typu polega na wymianie dozownika wodnego na pojemnik na suche zanieczyszczenia. Urządzenia te są dość drogie, ale skuteczne i łatwe w obsłudze, a przy odpowiednim doborze detergentu także bezpieczne dla dywanów czy tapicerek. Odkurzacz piorący należy przygotować do pracy, postępując krok po kroku zgodnie z instrukcją producenta, zwykle nie jest to czasochłonna procedura. Należy też przygotować roztwór wody i szamponu do maszynowego prania dywanów i wlać go do dozownika odkurzacza. Jeżeli nie mamy możliwości wyniesienia mebli z dywanu, powinniśmy pod ich nogi podłożyć kawałki folii lub papieru woskowego, by uniknąć ich zmoczenia. Jeżeli dywan nie jest silnie zabrudzony możemy wyczyścić go za pomocą podstawowej metody, polegającej na jednorazowym przejściu po całej jego powierzchni. W takim wypadku metoda ta nie różni się znacząco od zwykłego odkurzania dywanu. Uruchamiamy zarówno turbinę ssącą jak i pompę wodną i miejsce przy miejscu czyścimy cały dywan. Jedyną różnicą w stosunku do odkurzania na sucho jest to, że ssawką odkurzacza piorącego pracujemy tylko w jednym kierunku – do siebie, natomiast ruch powrotny wykonujemy bez pracy. Odkurzać jednocześnie wypierze i wessie nadmiar wody. W przypadku mocniej zabrudzonych dywanów sprawdzi się technika z wstępnym zwilżeniem, zwana prespray. Jeżeli ją wybierzemy, to w pierwszej kolejności uruchamiamy wyłącznie pompę wodną i zwilżamy cały dywan roztworem piorącym przesuwając ssawkę kilka centymetrów nad powierzchnią dywanu. Silniej zabrudzone miejsca można zwilżyć także bezpośrednio przesuwając po nich końcówkę piorącą. Po tej czynności zostawiamy zwilżony dywan czy wykładzinę na kilka minut, ale nie powinniśmy doprowadzić do jej całkowitego wyschnięcia. Po tym czasie pierzemy dywan identycznie jak w przypadku metody podstawowej. Obie metody można powtarzać jeżeli nie będziemy zadowoleni z efektów. Następnie należy zostawić dywan do wyschnięcia w dobrze wentylowanym pomieszczeniu. Odkurzacze z funkcją czyszczenia parowego Odkurzacze mające możliwość czyszczenia parowego są mniej popularne, ponieważ mają one bardzo wysokie ceny i rzadko kiedy można stosować je jako codzienny odkurzacz. Jednak metoda prania dywanów za pomocą pary jest niezwykle skuteczna. Odkurzacz parowy posiada niemal wszystkie zalety odkurzacza piorącego, jednak przewyższa go z dwóch powodów. Po pierwsze dzięki użyciu pary w mniejszym stopniu zamacza on dywan czy wykładzinę, dzięki czemu szybciej schnie i narażony jest na mniejsze działanie wilgoci. Po drugie dzięki zastosowaniu pary do czyszczenia używamy wyższej temperatury, pozwala to na lepsze usunięcie zabrudzeń przy użyciu mniejszej ilości detergentu, oraz uśmiercenie bakterii i drobnoustrojów. Niestety wysoka temperatura jest także wadą, ponieważ może ona źle wpływać na niektóre materiały. Do prania za pomocą odkurzacza parowego przygotowujemy się podobnie jak w przypadku odkurzacza piorącego, czyli przygotowujemy urządzenie zgodnie z instrukcją i zabezpieczamy meble, których nie mogliśmy wynieść. Odkurzacze z funkcją czyszczenia parowego przeważnie posiadają oddzielny pojemnik na wodę i oddzielny na detergent, dlatego nie tworzymy samemu roztworu. Do urządzeń parowych najlepiej stosować jest wodę destylowaną lub demineralizowaną, dzięki czemu unikniemy powstawania kamienia i innych osadów we wnętrzu urządzenia. Powinniśmy też pamiętać by używać specjalistycznych detergentów do prania parowego, ponieważ inne mogą źle reagować z parą. Warto też sprawdzić przed całościowym praniem czy nie uszkodzimy dywanu, piorąc niewielki jego fragment w niewidocznym miejscu. Pranie parowe odbywa się niemal identycznie jak w przypadku prania podstawową metodą odkurzaczem piorącym, jednak należy przeprowadzić je w dwóch etapach. Za pierwszym razem stosujemy detergent, który wnika w dywan wraz z parą. W drugim etapie czyścimy dywan samą parą, tym samym pozbywając się pozostałości detergentu. Po tak przeprowadzonym czyszczeniu dywan powinien być czysty, sterylny i bezpieczny. Jak wyprać dywan za pomocą myjki ciśnieniowej? Innym urządzeniem często używanym do czyszczenia dywanów jest myjka ciśnieniowa, inaczej zwana karcherem, od nazwy najpopularniejszego producenta tego typu sprzętu. Metoda ta ma wiele wad i nie jest tak naprawdę polecana do prania dywanu. Pranie dywanu za pomocą myjki ciśnieniowej polega po prostu na płukaniu dywanu pod ciśnieniem po wstępnym wypraniu go za pomocą detergentów, wykonanie tego w pomieszczeniu będzie powodowało wiele rozprysków wody, a dywan pozostanie bardzo mokry, przez co będzie długo schnąć, co możne przyczynić się do rozwoju grzybów i pleśni. Jeżeli zdecydujemy się na tę metodę, powinniśmy robić to wyłącznie w okresie wysokich temperatur, w bardzo dobrze wentylowanym pomieszczeniu, dzięki czemu schnięcie będzie stosunkowo szybkie. Nie można tego dokonać także jeżeli dywan leży na podłodze wykonanej z drewna czy paneli, które z pewnością zniszczą się pod wpływem wody. Nie powinniśmy tego robić także w budynkach wielopiętrowych. Nieco lepszym sposobem może być użycie myjki ciśnieniowej do prania dywanu wiszącego na trzepaku. Powinniśmy robić to także w ciepłym okresie roku, co wspomoże schnięcie. Na szybsze schnięcie wpłynie też to, że większość dywanu będzie znajdować się w powietrzu, co zapewni przepływ powietrza i to, że żadna powierzchnia nie będzie zatrzymywać wody. Wspomoże nas też grawitacja. Woda będzie spływać w kierunku ziemi i większa część dywanu szybko stanie się sucha. Metoda ta jednak jest dość prymitywna i może skończyć się uszkodzeniem dywanu, dlatego powinniśmy ją stosować raczej w przypadku gdy nie zależy nam zbytnio na czyszczonym dywanie. Pranie dywanu w pralce Niektóre mniejsze dywany i dywaniki można prać w pralce, to sposób bardzo prosty, szczególnie, że niektóre pralki posiadają nawet dedykowane do dywanów programy prania, ale nadaje się tylko do niektórych dywanów. Poza wielkością, pozwalającą na zmieszczenie jej w bębnie pralki, musimy pamiętać też o tym ile dywan waży. Przeciążenie pralki może doprowadzić do jej uszkodzenia, a nawet małe dywany mogą ważyć dość dużo. Oprócz tego nie powinno się prać w pralce dywanów z długim włosiem czy wykonanych z bardzo delikatnych materiałów. Dobrze zniosą pranie dywaniki kąpielowe i dywany elastyczne, wyprać można też niewielkie dywany sznurkowe. Jeżeli nasza pralka nie posiada programu do prania dywanów wybierzmy taki w którym temperatura nie przekracza 40oC, oraz zrezygnujmy z wirowania, ponieważ może ono spowodować uszkodzenia zarówno dywanu, jak i pralki. Jak suszyć dywan po praniu? Jak już wspomnieliśmy przy opisie prania dywanu myjką ciśnieniową, jeżeli dywan nie zostanie odpowiednio wysuszony, to może doprowadzić to do rozwoju grzybów i pleśni w jego wnętrzu czy uszkodzenia podłogi znajdującej się pod nią. W przypadku mniejszych dywanów pranych w ciepłej porze roku, podobnie jak przy praniu karcherem, najlepszą metodą będzie suszenie w pozycji wiszącej, na trzepaku lub sznurze. Dużo trudniej wysuszyć jest dywan prany na mokro w pomieszczeniu, jeżeli zdecydowaliśmy się na taki zabieg to powinniśmy zwrócić na to zagadnienie szczególną uwagę. W przypadku prania ręcznego szamponami czy za pomocą odkurzaczy czyszczących namoczenie dywanu nie powinno być duże, dlatego wówczas zwykle wystarczy by w pomieszczeniu otwarte były okna. Jeżeli pierzemy dywan w chłodniejszym okresie roku dobrym pomysłem jest włączenie mocnego ogrzewania, szczególnie dobrze zadziała tutaj oczywiście ogrzewanie podłogowe. Dobrze na schnięcie dywanu może wpłynąć też włączenie klimatyzacji lub pompy ciepła, które przez swoją konstrukcję szybko osuszają powietrzę i wspomagają usuwanie wody z dywanu. W przypadku w którym decydujemy się na metody prania, które spowodują silniejsze zmoczenie dywanu, wówczas powyższe kroki mogą nie wystarczyć i konieczne może okazać się wynajęcie specjalnych dmuchaw z wbudowaną grzałką i osuszaczy, które stosowane są na przykład w pomieszczeniach po zalaniu przez powódź. Może być to kosztowne i uciążliwe, dlatego zaleca się pranie dywanów metodami, które nie powodują silnego ich zmoczenia. *** Jak widać po powyższym tekście istnieje bardzo wiele metod na pranie dywanu czy usunięcie z niego plam, z których wiele jest łatwo zastosować samodzielnie w domu. Proste metody domowe mogą nie okazać się w pełni skuteczne, ale ich użycie bardzo pomoże w przyszłości, gdy zdecydujemy się na wykonanie bardziej zaawansowanego prania. Niektóre sposoby wymagają też posiadania specjalnego sprzętu, którego koszt jest wysoki, dlatego niekiedy może okazać się, że lepszym sposobem jest wynajęcie firmy sprzątającej.